- Φαβιέρος, Κάρολος
- (Fabvier, Ποντ α Μουσόν 1783 – Μποσέν 1855). Γάλλος στρατιωτικός και φιλέλληνας. Σπούδασε στο Παρίσι και πήρε μέρος στους Nαπολεόντειους πολέμους (διακρίθηκε στη μάχη του Εϊλό το 1807). Το 1807 πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, για να βοηθήσει τους Τούρκους συμμάχους, τότε, του Ναπολέοντα (ήταν η περίοδος του Pωσοτουρκικού πολέμου του 1806-12), κατά την περίοδο που ο Γάλλος πρεσβευτής Σεμπαστιανί προσπαθούσε να αποκρούσει την απειλούμενη επίθεση του αγγλικού στόλου του Ντάκουερθ εναντίον της οθωμανικής πρωτεύουσας. Ύστερα από λίγα χρόνια (1810), η κυβέρνησή του του αναθέτει την αναδιοργάνωση του περσικού στρατού εναντίον της Ρωσίας. Υπηρέτησε αργότερα (1812) στην Ισπανία. Με την ιδιότητα του εκπροσώπου του στρατάρχη Α.Φ. Μαρμόν, τότε γενικού διοικητή των γαλλικών στρατευμάτων της ιβηρικής χερσονήσου, μετέβη στη Ρωσία για να συναντήσει τον Ναπολέοντα· έτσι, του δόθηκε η αφορμή για να πάρει μέρος στη μάχη του Μόσκοβα, όπου και τραυματίστηκε. Με την παλινόρθωση της βασιλείας των Βουρβόνων στη Γαλλία, ο Φ. αποστρατεύτηκε (με τον βαθμό του συνταγματάρχη) και λίγο αργότερα (1822) έφυγε στην Αγγλία. Από εκεί, ακολουθώντας το ρεύμα των φιλελλήνων που έστελνε το κομιτάτο του Λονδίνου στην επαναστατημένη Ελλάδα, πήγε στο Ναύπλιο με το ψευδώνυμο ντε Μπορέλ. Νέο ταξίδι του Φ. στην Αγγλία κατέληξε στη στρατολόγηση νέων φιλελλήνων στρατιωτικών (κυρίως μεταξύ των Γάλλων απότακτων), τους οποίους ο Γάλλος συνταγματάρχης οδήγησε στο Ναύπλιο το 1825. Στις προσπάθειες για τη συγκρότηση τακτικού στρατού στην Ελλάδα, ο Φ. έπαιξε σημαντικό ρόλο, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση του 4ου στρατιωτικού σώματος. Οι δυνάμεις αυτές έλαβαν μέρος σε καίριες συγκρούσεις, από τις οποίες οι πιο γνωστές είναι η μάχη στο Χαϊδάρι (που άρχισε στις 5 Αυγούστου 1826 με επιτυχία, αλλά κατέληξε –εξαιτίας της διαφωνίας του Φ. με τον Καραϊσκάκη– σε αιματηρή υποχώρηση) και προπαντός η σωτήρια άνοδος των 530 ανδρών του Γάλλου συνταγματάρχη στην Ακρόπολη (30 Νοεμβρίου 1826), γεγονός που κατέληξε στη μακροχρόνια πολιορκία του βράχου (έληξε με τη συνθήκη της 24ης Μαΐου 1827). Με την έλευση του Καποδίστρια ο Φ., αφού διαφώνησε με τον κυβερνήτη σε ζητήματα της οργάνωσης του τακτικού στρατού, εγκατέλειψε την Ελλάδα και γύρισε στην πατρίδα του (1828), όπου, μετά την επανάσταση του 1830, προβιβάστηκε σε υποστράτηγο και αργότερα (1839) σε αντιστράτηγο. Κατά την Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (Μάιος 1827), ο Φ. είχε πολιτογραφηθεί Έλληνας πολίτης (μαζί με άλλους επιφανείς φιλέλληνες). Το 1845 ανακηρύχθηκε επίσημα από την ελληνική κυβέρνηση επίτιμος Έλληνας πολίτης και του δόθηκε ταυτόχρονα από τον βασιλιά Όθωνα ο ελληνικός μεγαλόσταυρος. Ο Φ. ανήκει στους ειλικρινέστερους και στους πλέον ανιδιοτελείς φιλέλληνες· δεν θέλησε να αναλάβει στην Ελλάδα, όπως έκαναν άλλοι, μεγαλύτερο βαθμό από εκείνον που έφερε όταν ήρθε (του συνταγματάρχη), δεν δέχτηκε τις υπέρογκες αμοιβές άλλων Ευρωπαίων στρατιωτικών (όπως π.χ. ο Κόχραν) και έδωσε πλήθος δείγματα στους στρατιώτες του και στους άλλους Έλληνες συνεργάτες του για τη δικαιοσύνη, τη στρατιωτική ευσυνειδησία και τη γενναιοφροσύνη του.
Ο Γάλλος στρατιωτικός Κάρολος Φαβιέρος ήταν από τους ειλικρινέστερους, μαχητικότερους, αποφασιστικούς και ανιδιοτελείς φιλέλληνες.
Dictionary of Greek. 2013.